Een tijd geleden deelde een wijs man dit oude Oosteuropese verhaal met mij. Het raakte me - daarom probeer ik het hier zo goed als mogelijk na te vertellen.

Lang geleden, in een land hier ver vandaan, was het de gewoonte dat doortrekkende reizigers door de inwoners van dat land gesteund werden met een warme maaltijd en een bed voor de nacht.

Op een koude winteravond kwam De Reiziger aan in Het Dorp, moe en hongerig. Hij klopte aan bij het eerste huis, hopend op een warm onthaal.
De deur ging slechts op een kier open. "Er is een grote hongersnood in het dorp, we ontvangen geen reizigers!"
Ook bij het tweede en derde huis kreeg De Reiziger geen gehoor. De hongersnood had de dorpelingen achterdochtig en gesloten gemaakt.

Niet uit het lood geslagen posteerde De Reiziger zich in het midden van het dorpsplein. Hij nam een geblutste koperen kookpot uit zijn rugzak, en bouwde er een klein vuurtje onder. 
Uit zijn borstzak haalde hij een blinkende zwarte steen. Hij poetste die nog enkele keren op, plaatste hem in de ketel, voegde wat water uit zijn veldfles toe en begon met een grote houten lepel te roeren.

Hij voelde de dorpsogen vanachter hun gordijntjes verwonderd kijken naar zijn vreemde ritueel.

Na een tijdje kwam één van de dorpelingen tot bij hem.
- "Wat doe je?"
- "Ik maak Stenensoep."
- "Wat?"
- "Stenensoep. Dat is de lekkerste soep die ik al gegeten heb; smakelijk en vullend. Het is een recept dat ik opgepikt heb op mijn reizen doorheen exotische verre landen."
- "Ah, juist, Stenensoep."
- "Het heeft enkel nog wat kruiding nodig. Ik kan zelf niet zo goed koken - kan jij misschien helpen?"

De dorpeling keek De Reiziger bedachtzaam aan. "Ik heb nog een paar worteltjes over, dat kunnen we er aan toevoegen." Hij haalde de wortels, gooide die in de ketel en begon mee te roeren.

Een tweede dorpeling kon zijn nieuwsgierigheid niet langer bedwingen, kwam naar de kookpot kijken, en zei: "Ik heb nog een ajuin over." "Klinkt goed", zei De Reiziger terwijl hij de dorpeling in de ogen keek, "Ik kan zelf niet zo goed koken; als jij denkt dat een ajuin de smaak kan verbeteren dan moeten we dat doen."

De ene na de andere dorpsgenoot kwam nu naar het plein. Selder, erwtjes, peper en zout, en zelfs een scheut room werden toegevoegd.

De laatste dorpeling bracht een stapel kommetjes, en de soep werd opgeschept en rondgedeeld. "Dat is de lekkerste soep die ik al gegeten heb, smakelijk en vullend!" klonk het. Het vuur op het plein was het centrum van uitbundig gelach en gepraat. Toen iemand een viool bovenhaalde werd het plots een geïmproviseerd dorpsfeest.

De Reiziger stond het vanop een afstandje met een glinstering in zijn ogen te bekijken. In alle stilte nam hij zijn rugzak, stapte de schaduwen in en het dorp uit. Hij keek nog één keer achterom naar de feestende dorpelingen, en glimlachte.

Uit zijn borstzak haalde hij een blinkende witte steen, en begon te stappen naar het volgende dorp.

Dit is mijn EDC (Every Day Carry), wat er elke dag in mijn rugzak zit.

- MacBook Air. Hier zit een groot deel van mijn leven in. Custom logo via ColorWare.
- Notitieboek. (Meestal zitten er een 3-tal in mijn rugzak.) Ik ben een keyboard jockey, maar ik schrijf en teken nog steeds heel graag. (Deze komt uit het MACBA in Barcelona.)
- Bijhorende balpen.
- Draagbaar zonnepaneel en oplaadbare batterij. Zonder stroom zitten is mijn ergste nachtmerrie. (Voltaic.) 
- Portefeuille. Zo klein als mogelijk; bevat de hoogstnoodzakelijke kaarten en papiergeld. Munten bewaar ik in mijn wagen. Kers op de taart: er zit een kleine extra batterij in om mijn iPhone minimaal op te laden. (Seyvr.) 
- Houder met visitekaartjes. In verschillende variëteiten. Wegens. 
- Noodtandenborstel en -tandpasta. Voor het geval dat.
- Draadloze klikker. Om presentaties te geven. Wegens. (Kensington.) 
- Adapter voor MacBook Air. Stroom is een weerkerend thema.
- Verloopstekker voor UK.
- Stekker voor USB-kabel. (Apple.)
- Draagbare oplaadbare batterij. Broekzakmateriaal. De beste size vs. capaciteit verhouding die ik al getest heb. (CellularLine.)
- Adapter voor Air naar VGA. Om op een projector aan te sluiten. (Apple.)
- Oprolbare iPhone naar USB kabel. (GoTravel.)
- Power naar USB. Om 6 USB apparaten tegelijkertijd op te laden. Opnieuw gekozen om de size vs. capaciteit verhouding. (Anker.)
- Draadloze in-ear koptelefoon. Moet ook werken om te gaan lopen. (Beats.) 
- Sleutelbos. Met Tile tracker en USB Drive (LaCie). En ter versiering een Lego Dice Keychain.
- USB naar micro-usb connector. Om batterijen op te laden.
- Picoprojector. Voor die noodgevallen waar ik moet projecteren maar er geen echte projector is. (Ivation.)
- iPhone 5S. Naast mijn Air het enige wat écht absoluut onmisbaar is. Ik wacht op de 6S om over te schakelen naar het grotere formaat. (Bij Apple heb ik geleerd om nooit mee te gaan met het eerst model. Vandaar de 5S en niet de 5.)
- Verloopstekker voor USA.
- Apple Watch. Voorlopig enkel nog een nice-to-have.

Antwoord je hieronder met een foto van jouw EDC?

Eind jaren tachtig was ik al in aanraking gekomen met internet. De schimmige wereld van BBS'en, Usenet, en de eerste e-mail berichten. Het WWW bestond nog niet; en op internet gaan betekende toen ook mezelf fysiek verplaatsen naar een speciale locatie die Het Rekencentrum heette.

In 1995 studeerde ik af, ging voor een bank werken, en vooral: ik woonde in mijn eigen appartementje (samen met Gudrun).

Daar had ik een computer, maar die had niets met professionele bezigheden te maken - ik speelde daar dingen als Phantasmagoria op. Maar ik had ook een 14.4k modempje waarmee ik op internet kon. Dat was aan prehistorische snelheden, en moest betaald worden per verbruikte minuut. Ik had daar mijn eigen systeempje voor: een klein potje dat naast de computer stond, en waar ik een vijf frank stuk in stopte per verbruikte minuut.

Dat systeem hielp me om de kosten onder controle te houden; maar het zorgde er vooral voor dat ik zo weinig mogelijk op internet zat. Geen haar op mijn hoofd dat eraan dacht om te experimenteren of nieuwe zaken uit te proberen.

En toen kwam Telenet.

Telenet was al een tijdje opgericht, maar het duurde een paar jaar vooraleer ze zichzelf breed uitrolden naar de Vlaamse markt. In 1999 deden ze een grote roadshow, met een rondreizende tent die van stad tot stad trok. In Gent was dat op het Sint-Pietersplein. Als technologie-liefhebber moést ik daar bij zijn, en ik liet me overtuigen om een abonnement op kabel-internet te nemen.

Dat veranderde mijn leven. Subtiel, en over tijd, maar heel duidelijk.

Vanaf toen bleef de computer constant verbonden met het internet; ik moest niet meer nadenken over mijn 'verbruik' (er was op dat moment een onbeperkte download mogelijk; de tijd van de torrents moest nog komen). Dat betekende dat ik veel meer kon experimenteren, op zoek gaan naar nieuwe kennis en trends, dingen kon uitproberen. Ik maakte, samen met Dirk, mijn eerste website voor onze hobbyclub.

Die site stond op Geocities, Area 51 :)

Van daaruit groeide het idee om websites te beginnen maken voor klanten; ik startte in bijberoep. De sporen van die eerste Netlash websites kan je nog terugvinden... (Lees hier over de oorsprong van de naam Netlash.)

In 2006 stopten we met ons bijberoep, verhuisden we naar een echt kantoor en naar een echte full-time BVBA. De rest, zoals ze zeggen, is geschiedenis.

Dus eigenlijk kan je zeggen dat de kabelmodem van Telenet en hun onbeperkte internetverbinding het zaadje waren waaruit Wijs gegroeid is.

Dagboek van de voorbije week.

Maandag 25/11
05.00 Opstaan. Beginnen met de weekplanning te overlopen.
06.00 Niet tevreden van de presentatie die ik gisterenavond maakte. Volledig nieuwe presentatie voor straks in elkaar gebokst. Gelukkig brengt Gudrun vandaag de kinderen naar school.
08.00 Op kantoor, mailbox van het voorbije weekend wat verwerken. Inloggen in KBC Online om cashflow in de gaten te houden.
08.30 Verwelkomen van twee nieuwe stagiairs bij Wijs, Philippe en Elise.
09.00 In de auto naar Brussel, om deel te nemen aan de conferentie Failing Forward 13. Ik weet al dat ik door de file het eerste deel zal missen.
11.00 Deel van conferentie meepikken.

11.30 Mijn presentatie geven. Beetje zenuwachtig.
13.30 Van de gelegenheid gebruik gemaakt - afspraak voor vergadering met iemand die ik al lang wou spreken samen laten vallen met de conferentie, omdat dit het enige moment was waarop we samen beschikbaar waren. Daardoor mis ik het paneldebat.
16.30 Vroeger weglopen uit de conferentie, en dus de keynote missen - op naar volgende vergadering.
17.30 Meeting bij prospect voor Wijs. Praten over het concept 'hackathon'.
20.00 Meeting afgelopen. Pixies op Spotify opzetten om wakker te blijven in de auto.
21.00 Thuis!

Dinsdag 26/11
07.00 Opstaan. Kinderen helpen klaarmaken, ontbijt geven en naar school brengen.
08.00 Op kantoor, uitstaande Wijs prospecten bespreken met het reeds aanwezige salesteam.
08.30 In de auto, richting Kontich. Ik kijk niet uit naar de Kennedytunnel.
09.30 Bij Cronos, in Kontich. Daar plaatsnemen aan de tafel achter de receptie = een vijftal impromptu meetings uitlokken met mensen die passeren.
11.30 In de auto, richting centrum Brussel.
12.30 Door de security van het Europese gebouw geloodsd worden. Iedere keer ik door zo'n scanner moet, verbazen de bewakers zich over mijn rugzak (Macbook, iPad, iPhone, én vooral: zonnepaneeltjes met oplader). Ik word in de VIP-ruimte neergeplant.
14.30 Presentatie geven op de ICT 2013 conferentie van de Europese Commissie.

17.00 Deelnemen aan het plenaire debat op de conferentie. Ik vrees dat mijn standpunten iets te extreem zijn hier.
18.30 Weglopen van de receptie - ik zou graag op tijd thuis zijn.
19.30 Ik vervloek de taxichauffeurs die vandaag staken en Brussel blokkeren.
20.30 Thuis, uitblazen.

Woensdag 27/11
07.00 Opstaan, ochtendroutine met kinderen.
08.00 Op kantoor. Mailbox verwerken, bankafschriften verwerken, gesprekken voeren met aanwezige collega's.
08.30 Bespreking met business developer van Heaven Can Wait.
10.00 Kick-off meeting voor groot nieuw e-commerce project van Wijs. 
11.00 Bespreking met bankdirecteur.
13.00 Bespreking met management team Wijs over budgettering en planning 2014.
14.00 Overlopen eerste voorstel stijl voor het nieuwe Trendrapport.
14.30 Journalist van De Tijd belt me, ze willen morgen een artikel over Pinterest publiceren en zoeken advies.
15.00 Twee studenten hebben een plan om De. Nieuws. Website. Van. De. Toekomst. te maken, en willen dat plan met mij aftoetsen. Ik geef wat advies, mogelijke valkuilen, en bespreek met hen wat de volgende stappen zouden kunnen zijn.
16.00 Gesprekken met Wijs collega's.
17.30 Vertrekken naar centrum Gent. Dit is niet het beste moment om daar met de auto rond te rijden, blijkt.
18.30 Bij BNP Paribas Fortis, voor Bryo presentatie "Flanders' Top meets Flanders' Future".

21.15 De presentaties liepen wat uit. We kunnen aan het walking dinner beginnen. Honger! Napraten met het mooie publiek dat daar ook was; nieuwe en oude bekenden ontmoet.
22.30 Thuis. Nog snel even naar Kanaal Z kijken om de actualiteit mee te pikken. Dirk had een nieuwe iPhone 5S voor me voorzien, en ik kan het niet laten om die snel nog te installeren. 'Snel' blijkt een te optimistisch woord.

Donderdag 28/11
05.30 Beetje vroeger opstaan. Straks gastles geven, en ik moet de presentatie nog in elkaar boksen.
07.30 Kinderen op school afzetten. Langs de krantenwinkel passeren om te kijken wat de journalist van mijn woorden gemaakt heeft.
08.00 Eerst nog eens langs kantoor, touching base.
09.00 Net op tijd voor de gastles in Artevelde Hogeschool. Proberen over te brengen aan de studenten wat digitale strategie is.
11.00 Oef, eindelijk nog een volledig uurtje waarop ik kan doorwerken op kantoor.
13.00 Luisteren op nForm (2-wekelijkse plenaire vergadering van Wijs). Collega's stellen twee super projecten voor die ze tot een mooi einde brachten (World Scouts en BIVV).
14.00 In de auto springen richting Hasselt.
15.00 Korte meeting met klant in Hasselt; daarna even binnenspringen op Kaai 16.
16.30 Op naar het voetbalstadion van Genk. Op uitnodiging van klant de match Genk-Kiev meemaken (maar eerst samen eten). Het wordt 3-1.

22.30 Onderweg terug naar huis. Een uurtje aanschuiven aan de werken in de Kennedytunnel.
00.00 Thuis. Beslissen om de volgestroomde mailbox pas morgen te openen.

Vrijdag 29/11
07.00 Opstaan, kinderen, school.
08.00 Kantoor, mailbox, bankrekeningen.
09.00 Meeting met potentiële versterking voor Heaven Can Wait en/of Wijs.
10.00 Business developers van IBM willen uitleggen wat hun portal solution is, en hoe ze met Wijs kunnen samenwerken. Ik luister geduldig naar hun verhaal.
11.00 Vergadering met Anneleen, managing director van Wijs. 
12.00 Lunchmeeting met jonge ondernemer. Ik kijk hoe ik haar kan helpen bij de opstart. We spreken terug af om 17.00 op kantoor, om voorbeelden van businessplannen te bekijken.
14.30 Terug op kantoor. We nemen een groepsfoto voor het einde van Movember.
15.00 Meeting met zaakvoerders van een drukkerij, die een joint venture met Wijs willen opzetten rond hun Geniale. Internet. Business. Idee.
16.00 Een uurtje over om met de verschillende leden van het management team van Wijs te overleggen .
17.00 Terug samen met jonge ondernemer. Uitleggen hoe een businessplan in elkaar zit.
18.00 Nog net tijd om te zien hoe Freaky Friday vandaag eindigt in The Incredible Vedett Machine! 
18.30 Thuis. Voor het eerst deze week avondeten samen met mijn gezin. Ik besef dat ik deze week ons huis (en bijhorende verbouwing) nog geen enkele keer in daglicht gezien heb.

Zaterdag 30/11
08.00 Opstaan. Gudrun vertrekt met de jongens naar hun rugbytornooien; ik blijf thuis met Merel.
09.00 Boodschappen doen voor het weekend en volgende week, samen met Merel. Ik ben een Delhaize-fan.
10.00 Ondertussen wordt er de ganse dag in onze verbouwing "gechappet". Blijkt dat zoiets lawaai maakt.

11.30 Eten klaarmaken voor gezin: kortgebakken zalm, tagliatelli en spinazie. Jongleren om het op het juiste moment warm te houden voor de verschillende aankomsturen.
13.00 Kobe oppikken van het rugbyterrein. Hij kwam mee met een andere rugbyvader, ze speelden uit op een ander terrein.
14.00 In slaap vallen in de zetel.
19.00 Samen met de jongens: filmavond! We kijken naar Jurrassic Park III. Kobe zit dicht tegen mij "om mij te troosten als ik bang word van de griezelige dinos".

Zondag 1/12
10.00 Dankbaar dat mijn liefste me liet uitslapen. Ochtendkoffietje en feedreader.
11.00 Uitgebreid scheren. Ik ben blij dat Movember achter de rug is :)
11.30 Middageten klaarmaken: rosbief, boontjes, gratinpatatjes.
13.00 Deze blogpost schrijven.
14.00 Vertrekken naar verjaardagsfeestje van mijn petekind.

Te volgen op: Foursquare, Twitter, Flickr.

Hoe je je handen hield.

Ik herinner me hoe je je handen hield in publieke ruimtes, op een feest, een begrafenis, een receptie, een tentoonstelling. Je wandelde dan binnen, met een stram-kordate pas die onzekerheid verborg, je handen voor je in elkaar wrijvend. Of achter je rug gevouwen.

Je vertelde ons vaak over je tijd als keeper van het Kruishoutemse elftal, toen je jong was. Ik stelde me daar dan altijd beelden bij voor zoals je ze in archiefdocumentaires uit de jaren vijftig ziet: een iets te zware bal, iets te wijde voetbalshorts, en jij met iets te grote keeperhandschoenen die de ballen uit het net plukte.

Toen we klein waren stond je 's morgens als eerste op, en smeerde je onze boterhammen voor het ontbijt. Af en toe rolde je een schelletje vlees op, en gaf dat met een samenzweerderige knipoog aan ons. "Niet aan mama zeggen, hé!"
Tegenwoordig haal ik ook veel plezier uit het smeren van de boterhammen voor mijn kinderen, merk ik. En af en toe rol ik drie schelletjes hesp op, en deel die uit aan Wolf, Kobe en Merel. "Niet aan mama zeggen, hé!" Knipoog.

Er was die zomervakantie, met ik als lusteloze tiener. Op de boerderij bouwden we samen, van het chassis op, een aanhangwagen om koeien te vervoeren. Volledig uit metaal. Je leerde me toen lassen. Het lasmasker op, de juiste instellingen en verbindingen maken, en "Zo" zei je, "Zo vasthouden en richten", en met jouw handen geleidde je mijn handen om de staalplaten aan elkaar te lassen. Dat gevoel, om langzaam een afgewerkt eindresultaat te zien ontstaan uit losse onderdelen en harde handenarbeid - dat zal ik nooit vergeten.

Je vertrouwde me je auto's toe, zelfs als ik die eigenhandig kapot reed. Verkeerd geschakeld en de motor opgeblazen; het stuurslot vergeten en in de foute richting aan het stuurwiel draaien bij het binnenrijden van de garage. Ik was een onhandige tiener. Tot in mijn dertigste, eigenlijk. Toen toonde je me de laatste keer hoe ik een lekke band moest vervangen, en nam ik het van je over. Dat was een kantelpunt - toen ik die band vastgreep en hem er met één beweging op zette. Ik zag je toen denken "Ah, dat komt goed."

Later, toen je minder mobiel werd, kreeg je van ons een iPad. De man die tot zijn vijfenzestigste zelfs geen bankkaart gebruikte, en de berekeningen op de voorraad in zijn textielfabriek uit het hoofd deed - omdat rekenmachines het gezond verstand verdoofden. Je swipe-te en tap-te op die iPad, gaf commentaar op Gudruns blog, e-mailde grappige powerpoints door, en dook zelfs op op Twitter. Die touchscreen was je communicatielijn met de buitenwereld.

Je keek uit naar de bezoeken van je kleinkinderen. Je handen waren dan al magerder, knokiger - maar als Merel schaterlachend kwam binnengestuiterd, stak je ze vol verwachting naar haar uit. En zij liep er in en legde haar kopje in jouw handen.

De laatste nacht eindigde je met je vinger tegen je voorhoofd, als De Denker. Hoofd en handen tegelijk.

Ik herken zoveel van jou in mezelf. De laatste tijd betrap ik mezelf er ook op, als ik een publieke ruimte binnenstap en mezelf een houding moet geven, dat ik diezelfde stram-kordate pas aanneem. Ik hou mijn handen dan voor me en wrijf ze in elkaar, of vouw ze achter mijn rug. Op een tentoonstelling, een receptie. Of een begrafenis.

 

Jerôme De Waele, 21/1/1935 - 11/7/2013

"Be nice to nerds. Chances are you'll end up working for one." - Bill Gates

Even een oude traditie weer oppikken. Prettige feestdagen!

De laatste jaren zijn er heel veel partijen die ondernemerschap in het zonlicht zetten. Zowel positief (ondersteunend) als negatief (vechtend tegen de clichés). Ik beken, ik doe daar volop aan mee. Ik ben er heilig van overtuigd dat ondernemerschap dé driver is om een maatschappij vooruit te brengen, en zo de welvaart (en dus ook de te verdelen welvaart) groter te maken.

We moeten dit dus blijven doen. Niet om ondernemers te verdedigen, wel om zoveel mogelijk mensen warm te maken de ondernemerskant in henzelf te verkennen.

Alleen: in die promotie wordt vooral de glamoureuze kant belicht. De succesverhalen (die dan ook monetair flink beloond worden), de thrill om iets op te bouwen, de luxe om je eigen keuzes te maken, en niet de beslissingen van iemand anders te moeten volgen.

Zoals een beroemde superheld zei: With great power comes great responsibility. Alles heeft een keerzijde; de vrijheid om eigen keuzes te maken betekent ook de plicht om moeilijke keuzes te maken. Jawel, je kan zelf kiezen - maar de keuze is vaak niet tussen koekjes en snoepjes, maar tussen spruitjes en rode kool. (Sorry, ik heb drie jonge kinderen, soms spreek ik nog hun taal.)

Begrijp me niet verkeerd. Toen ik zo'n zes jaar geleden van mijn zolderkamer kwam om samen met Dirk 100% voor het ondernemerschap te gaan, dan was dat vooral vanuit een positieve motivatie. De wil om zelf mijn lot in handen te nemen en iets uit te bouwen, de behoefte om mijn eigen waarden te gaan volgen, de wens om mijn omgeving (het internet) te verbeteren.

Maar als ik terugkijk op die voorbije zes jaar, zie ik dat ik daarvoor veel heb moeten opgeven. Elke positieve keuze heeft ook keerzijdes gehad. De wens om iets te realiseren heeft ook gevolgen gehad die minder glamoureus waren.

Een paar voorbeelden.

Een bedrijf op de kaart zetten doe je niet enkel door goede dingen te doen. Je moet ook duidelijk maken aan de wereld dat je die goede dingen doet - noem het voor het gemak 'marketing'. In tegenstelling tot wat velen denken als ze naar mij kijken, is die marketing niet 'een beetje lullen op Twitter'. Of toch niet enkel dat. Ik heb meer dan zes jaar lang de - zo noem ik het - roadshow gedaan: op elke activiteit in mijn sector aanwezig zijn, elke receptie van Voka en Unizo, elk netwerkevent. Overal waar ik kon presenteren en kennis delen - in het begin in de kleinste parochiezaal voor het meest ongeïnteresseerde ongeschikte publiek. Zelf aan de kar getrokken door events alleen of mee te organiseren. Actief naar scholen stappen om daar kennis door te geven. 
De consequentie daarvan is dat ik al zes jaar lang twee, drie of vier avonden per week niet thuis ben.

Die andere avonden en de weekends die ik wel thuis ben, waren gevuld met - meer werk. Een bedrijf is meer dan zijn core business; er komt administratie, facturatie, financiën, boekhouding, HR... bovenop. Een opgroeiende onderneming heeft niet de luxe om voor elk van die taken iemand specifiek in te huren. De realiteit is dat deze taken bij de ondernemer terecht komen (de medewerkers zeggen snel "ja maar, daarvoor ben ik niet in dienst genomen") - bovenop zijn dagtaak van meedraaien in het bedrijf. 
Dus ben je al snel ganse avonden en weekends bezig met uitvogelen wat dat sociaal secretariaat nu weer fout gedaan heeft, en met het schrijven van kredietdossiers voor de bank, en met het opvolgen van betalingen door trage klanten.

Zo word je als ondernemer constant gedwongen om taken uit te voeren die niet degene zijn waarvoor je initiëel begonnen bent. Je moet constant bijleren - en niet noodzakelijk de meest sexy dingen. Wat is het verschil tussen een kaskrediet en een financiering? Moet ik gaan voor een VOF of een BVBA? Wat is een IBO en wat is het Plus-één-twee-drie-plan? Is een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering verplicht?
En soms nog veel meer basis. Volg de kuisvrouw op, en zorg dat ze de juiste dingen goed doet. Vervang de gesprongen lampen in het toilet. Zorg dat het e-mail systeem robuust is en nooit plat gaat. Bestel op tijd koffie en cola.

Het betekent dat je tijd moet investeren - veel tijd. Dus moet je knippen op andere tijdsbestedingen.
Tot ongeveer mijn vijfentwintigste las ik gemiddeld tien boeken per week. Knip. Ik was een film- en muziekliefhebber, en spendeerde daar veel tijd aan: lezen van besprekingen, beluisteren en bekijken. Knip. Ik had een aantal hobbies, die ik met veel gusto uitoefende: MtG en LARP (nee, je mag me niet uitlachen). Knip.
Ik ga niet elke week op café, ik zit niet in een sportclub, ik ga niet elke week kaarten. Zou ik graag een perfect onderhouden en afgeboorde tuin hebben? Jawel hoor, maar het wekelijks in de tuin werken schiet er bij in. Mijn auto geraakt in het beste geval één keer per kwartaal gewassen.
Ik spendeer het grootste deel van mijn tijd met werken in en denken over mijn bedrijf.

Dit kan ik allemaal niet doen zonder een gezin dat achter mij staat. Ik probeer zoveel mogelijk de ochtenden in de week met mijn kinderen door te brengen, en het weekend bewaak ik het laatste jaar religieus als familietijd. Maar ik spendeer waarschijnlijk minder tijd thuis dan de doorsnee 9-to-5 werker. Mijn vrouw steunt me in wat ik doe; het vraagt echter extra inspanningen van ons beiden om dit georganiseerd te krijgen en toch nog voldoende ruimte te creëren voor haar om een eigen leven buiten het gezin te onderhouden.

Iets totaal anders: op het moment dat je aan een onderneming begint, stap je in het voetlicht. Niet alleen door aan de bovenvermelde marketing te doen, maar gewoon al door als ondernemer te proberen boven het maaiveld uit te steken. Ook dat heeft gevolgen. Het lijkt glamoureus, gaan spreken en op het podium staan, in de pers komen. De meesten reageren daar positief en ondersteunend op. Maar er is ook een deel mensen dat heel negatief uit de hoek kan komen - zowel in publiek als in directe, persoonlijke communicatie. 
Je moet als ondernemer dan ook leren om te gaan met negativiteit. Je hebt er geen idee van welke opmerkingen, mails, DM's en Facebookberichten ik regelmatig krijg. Als je zo'n zaken echt persoonlijk zou nemen, zou je daar aan onderdoor gaan - een dikke huid en een ijzersterk gevoel van eigenwaarde zijn levensnoodzakelijk.

Ook intern in het bedrijf zijn er keuzes en gevolgen. Samen met de andere directieleden probeer ik een goed evenwicht te vinden in de driekhoek: een plaats creëren waar het aangenaam is om te werken, een bedrijf uitbouwen dat kwaliteit levert, en een duurzame onderneming opzetten die financiëel robuust genoeg is om langer dan drie jaar te blijven bestaan. Die driehoek heeft dezelfde eigenschappen als die andere triangle: trekken aan één hoek betekent toegeven op een andere hoek.
Je kan onmogelijk alle kanten tegelijkertijd bewerken - en dus moet je keuzes maken. Nog steeds vind ik de mensen het belangrijkste in de onderneming. Soms echter moet ik beslissingen nemen die over het ganse bedrijf heen het beste zijn, maar voor 1 persoon of 1 subgroep minder optimaal zijn. Dat is niet de keuze die ik oorspronkelijk gemaakt heb - ik wil graag goed doen voor iedereen. Het is wel de consequentie van de voorafgaande keuzes die ik gemaakt heb. Ik accepteer dat, maar lig er 's nachts wel wakker van.

De combinatie van dat alles zorgt er voor dat de ondernemer ook onder zware druk staat. Soms kom ik op vrijdagavond stijf van de stress thuis, en heb ik een volledig weekend nodig om te recupereren. Langs alle kanten wordt er aan je getrokken. Zal er volgende maand voldoende inkomen zijn om alle lonen te betalen? Wat moet ik nu doen met die negatieve reacties op Twitter? Hoe maak ik duidelijk aan die ontevreden klant dat veel van de oorzaken bij zijn samenwerking met een andere leverancier liggen? Hoe rijm ik de vraag van de ene groep medewerkers naar regels en duidelijkheid met de drang van de andere groep naar vrijheid en creativiteit? Zal het aanbod dat we vandaag met ons bedrijf hebben volgend jaar nog relevant zijn, of zijn we gedoemd om te verdwijnen van de markt tenzij we veranderen? Moet ik schrik hebben van die sociale inspectie volgende week? Zal de overheid volgende maand opnieuw beslissen om bedrijfswagens anders te belasten, zodat mijn medewerkers ontevreden zijn? Hoe hou ik de dwang van de markt om snel te veranderen en te evolueren in evenwicht met voldoende rust en stabiliteit voor mijn medewerkers?

Vragen die er soms voor zorgen dat ik 's nachts met hartkloppingen wakker schiet, en met de gedachte I didn't sign up for this. Ik wou gewoon coole websites maken.

Snap dus goed dat een ondernemer heel veel investeert door te ondernemen. Dat is vaak financiëel - door het eigen spaargeld in het bedrijf te stoppen. Of door inkomen op te geven (ikzelf had jarenlang het laagste loon in het bedrijf). Maar die investering is nog vaker door op andere vlakken heel veel opofferingen te doen. Een ondernemer investeert zijn persoonlijke vrije tijd, zijn sociale leven, zijn gezinsleven, zijn fysieke gezondheid en zijn mentale gezondheid. 
Uiteraard werken veel mensen in loondienst ook heel hard, en zijn die ook heel betrokken bij hun bedrijf. Toen ik vroeger in loondienst bij een bank werkte, lag ik 's nachts ook wakker van mijn werk, en klopte ik ook heel veel uren. Maar het verschil is dat tussen de kip en het varken.

Dit is geen klaagzang. Ik hou van ons bedrijf, van de mensen met elk hun eigen - soms tegengestelde - karakter, van de drang naar innovatie en kwaliteit, van de resultaten die we leveren en de passie waarmee we die leveren, van de spanning tussen snel genoeg veranderen om interessant te blijven en niet te snel veranderen om stabiel te blijven, van het strategische denkwerk dat we voor klanten doen tot het uitkuisen van de koffiemachine, van de inhoudelijke discussies over hoe de bedrijfsprocessen te organiseren tot de gekke vrijdagnamiddagen waarin iedereen een beetje zotter doet, van de projecten en klanten waarbij het iets moeilijker gaat tot die waar we complimenten en prijzen mee winnen.

Ik hou daar uit de grond van mijn hart van.

Ik zou alles doen voor dit bedrijf.

En vanuit die drive maak ik keuzes. En accepteer ik de minder plezante gevolgen. De eindbalans is voor mij positief. Als ik zie hoe we samen in zes jaar tijd een groep van toptalenten verzameld hebben rond superstrakke bedrijfsprocessen en zo de beste resultaten uit onze sector leveren - dan ben ik trots. En dan vind ik de energie om dit nog verder door te trekken, en samen met mijn collega's nog beter te worden.

Maar als je naar ondernemers kijkt, besef dan dat ze elke dag keuzes moeten maken, plezante en minder plezante, en met de gevolgen daarvan moeten leven.

Kijk doorheen de clichés, zowel de positieve als de negatieve.
Een ondernemer is noch een foefelaar, noch een rockster.

Voor wie zich afvraagt hoe mijn werkdagen er uit zien. Dit is het verloop van gisteren:

6.00 Opstaan; eerste mails van de dag verwerken; beetje opzoekwerk doen over de Facebook IPO in voorbereiding van het radiogesprek straks.
6.40 In wacht aan de telefoon.
6.50  Gesprek in De Ochtend van Radio 1 over de Facebook IPO.
7.05 Flesje klaarmaken voor de baby, kinderen wakker maken. Boekentassen voor de jongens klaarmaken, terwijl Gudrun het flesje geeft aan Merel. Ontbijt.
7.45 Merel afzetten in de crèche (Gudrun zet de jongens op school af).
8.05 Op kantoor. Verder mails beantwoorden. Afgewerkte verkorte balans van Netlash-bSeen 2011 nakijken die de boekhouder aanleverde.
8.45 Vragen beantwoorden over een nieuw op te zetten postgraduaat, over nieuw partnership, over CUSTMZ, over adviesraad.
9.00 Vergadering met de copywriters over de teksten van de nieuwe website.
9.30 Vergadering over benchmark en structuur van het loonbeleid-in-uitwerking. Knopen doorhakken over hoe onze interne jobs gerelateerd kunnen worden aan 'bekende' jobs op de arbeidsmarkt.
10.15 Telefonisch overleg met adviseur in het kader van een mogelijke overname. Op punt zetten van juridische documenten hierover.
10.30 Gesprek met 1 van de 2 finale kandidaten voor de vacature van sales manager.
12.15 Overleg met HR-manager over andere openstaande vacatures en stand van zaken.
12.30 Lunchmeeting met mogelijke nieuwe partner/leverancier.
14.05 Telefoongesprek met journalist De Morgen over Facebook IPO.
14.30 Gesprek met de tweede kandidaat voor sales manager.
16.00 Uitspitten verdere cijfers businessplan voor 2012.
16.30 Telefoon van Reyers Laat of ik die avond naar de studio kan komen om over Facebook te praten. 
16.45 Telefoongesprek met stuk onderhandeling over mogelijke uitbreiding van bedrijf.
17.00 Vertrekken naar Zellik voor de nieuwjaarsreceptie van Stima.
18.00 In tankstation even stoppen om snelle hap in te slaan - anders schiet het avondeten er bij in.
18.30 Bij Stichting Marketing op de nieuwjaarsreceptie. Praten met collega's, klanten en prospecten.
19.30 Vroeger vertrekken van de receptie om naar de VRT te rijden.
20.30 Aangekomen op de Reyerslaan, schmink en voorbereidend gesprek.
21.00 Opnames Reyers Laat.
22.00 Kort napraten met de mede-gasten en mensen van de redactie.
22.30 Lift geven aan eindredacteur terug naar Gent. 
23.30 Thuis. Snel de stortvloed aan tweets en facebook commentaar doornemen.
00.00 De afgelopen dag nabespreken met mijn vrouw. 
00.30 Slapen.

Ik geef toe, het was een iets te zware dag gisteren. Gelukkig zijn ze niet allemaal zo. Maar ook door de zwaardere dagen geraken we wel :)

Het verhaal achter mijn 40e verjaardag.